Sint-Anna Bottelare

Sint-Anna Bottelare

VERANTWOORDELIJKEN

Diaken Wies Merckx

Diaken Luc Pontzeele

Koster: Anne Delespaul (tel.: 09 362 80 68

VIERINGEN

• eucharistieviering
• ⦁    elke zaterdag om 18.00 uur: parochieviering
  ⦁    elke dinsdag om 9.00 uur: Sint-Annaviering
• Doopsel: zie LINK
• Eerste communie: zie LINK
• Vormsel: zie LINK
• Huwelijk: zie LINK
• Uitvaart: zie LINK

OPENINGSUREN VAN DE KERK 

• Dagelijks van 9 U tot 18 U. (zomerregeling 27maart - 30 oktober)
• De kerk zal vanaf 1 november open zijn van 10 U TOT 16 U.(winterregeling)

INTENTIES AANVRAGEN

Bij Anne Delespaul Mail
of op rekeningnummer van PasWerk Klein Land van Rode: BE 57 8905 4418 9835 met vermelding van datum en naam voor wanneer en wie de intentie aangevraagd wordt. 
Tarief: Eucharistie op zondag (of zaterdagavond): 15 euro, eucharistie in de week: 11 euro.
 

KERKFABRIEK

• Sint-Anna Bottelare
• VOORZITTER: Erik Van Bockstaele
  TEL.: 09 362 89 21
  MAIL

PAROCHIEZAAL

•  ‘Patrokring’
• Kon. Astridlaan 24 - 9820 Bottelare
• Info en reservatie:
  Luc Eekhout
  TEL:  09 362 86 10
  MAIL

GESCHIEDENIS

Bottelare kerk

De voorgeschiedenis

De naam ‘Botelar’ duikt reeds op in een document van 988 met de betekenis ‘bosachtig moerassig terrein’. In 1108 gaf Odo, bisschop van Kamerijk, de altaren van Merelbeke, Schelderode en Bottelare, die toen zowat één parochie vormden, aan de Sint-Pietersabdij van Gent. De H. Martinus werd de patroonheilige van de Bottelaarse kerk die op dat ogenblik een van de oudste kerken van Vlaanderen moet zijn geweest. Van die eerste kerk is geen enkele beschrijving of tekening bewaard gebleven. 

Op het dorpsplein (Koning Albert I plaats) stond sinds de Middeleeuwen een kapel met een Sint-Annabeeld erin. Uit het mirakelboek van Bottelare weten we dat op deze plaats een wonderbaarlijke genezing plaatsvond in 1624. Deze gebeurtenis bepaalde mogelijk de grote aantrekkingskracht op de vele bedevaarders die later de kapel bezochten. In die periode werd de bevolking geterroriseerd door vernieling en plundering door misdaderbendes en soldaten. Er heersten besmettelijke ziektes en hongersnood. In deze omstandigheden begrijpt men dat het volk troost en toevlucht zocht in een bedevaartsoord. De tekst van het bedevaartsvaantje “Jesus, Maria, Anna, wilt ons bevryden van pest, oorlog, en diere tyden” zegt genoeg. 

Het bedevaartsvaantje met zicht op de kerk (omstreeks 1680)

Toen de toeloop naar de kapel op het dorpsplein te groot werd, besloot men het beeld van Sint-Anna over te brengen naar de parochiekerk. Het aantal pelgrims bleef aangroeien. Bottelare werd één van de belangrijkste bedevaartsplaatsen in Vlaanderen. De broederschap van Sint-Anna die in 1626 werd gesticht, was de meest bloeiende van het land. In 1641 werd de kerk echt te klein om de biddende menigte te ontvangen en men besloot ze te vergroten. In 1663 was het gebouw voltooid. Een opschrift in de voorgevel aangebracht, draagt dit jaartal. Als herinnering aan die belangrijke gebeurtenis, werd deze datum in dubbel chronogram geplaatst met de woorden: “Uut aLMoessen Is Dit gestICht/opgereCht Door De gIften Van De Liefhebbers/Van sInte Anna.” 

In de bekronende rondboognis staat het beeld van Sint-Anna boven de kerkdeur 

Het bouwen van de kerk is het werk geweest van de hele dorpsgemeenschap. De parochianen voerden steen aan uit de Balegemse steengroeve, losten baksteen en arduin, bewerkten het hout en zijn op alle mogelijke manieren behulpzaam geweest bij de bouw.  

Het is onbegonnen werk het kerkgebouw en het interieur en de vele kunstschatten te beschrijven. We gaan ons beperken tot de voornaamste zaken. 

De vroegbarokke Sint-Annakerk is een stilistisch homogeen gebouw. De gevels zijn opgetrokken met baksteen en erosiegevoelige Balegemse zandsteen. De kerk heeft drie beuken. De middelste beuk is buitengewoon breed (9,4m) en is door twaalf pijlers van 1,03m dikte gescheiden van de zijbeuken. Deze twee zijbeuken hebben een breedte van 4,83m. De hoogte binnenin is 17m. Het koor dat in een boog eindigt, heeft een lengte van 12m. Langs elke zijde telt men acht vensterramen. De volledige lengte van de kerk bedraag 54m. De toren die nu 46m hoog is, bleef onvoltrokken tot in 1873. Dan werden een klokkenkamer en een dak in koepelvorm eraan toegevoegd. 

Uit recent gevonden kerkarchieven blijkt dat de verbouwing  het werk was van pastoor Heynssens en architect Bureau. De kosten werden gedragen door Angelus Van De Velde (8000 frank), Familie De Rhodes, afstammelingen van de markiezen van Rode, (5000 frank), burgemeester Verstraeten (1000 frank), Stas de Richelle (500 frank) en De Potter d’Indoye (500 frank). 

Het kerkinterieur

De indruk wanneer men de kerk binnentreedt, is aangrijpend. Het hoogaltaar met zijn korintische kolommen prijkt statig. Een calvarieberg boven het tabernakel beheerst het heiligdom; in de koepel is de H. Drievuldigheid afgebeeld. Boven twee eigenaardige deuren die toegang geven tot de sacristie prijken de beelden van de apostelen Petrus en Paulus. Twee grote geschilderde vensters brengen licht en leven in het ruime koor. De beide zijden van het koor zijn omlijst door een prachtige eikenhouten gestoelte, gift van de familie De Smet in het jaar 1875. De communiebank is een prachtwerk, gebeeldhouwd in 1657. Op iedere hoek staat een engel in gothische stijl. De Sint-Annatroon die vroeger geplaatst was tegenover de predikstoel is verhuisd 

naar de andere kant van de pijler. 

Het miraculeuze Sint-Annabeeld

Het beeld was vroeger omgeven met kaarsen, ex voto’s en offeranden. Er waren zelfs krukken bij van personen die genezen waren door de voorspraak van Sint-Anna. De preekstoel is vervaardigd door Jan Michiels van Velzeke in 1707. In de prachtige lambrisering zijn niet minder dan acht biechtstoelen verwerkt. Boven iedere biechtstoel is een verschillend gebeeldhouwd medaillon geplaatst. Het kan misschien verwondering wekken dat er zoveel biechtstoelen aanwezig zijn. Men mag echter niet vergeten dat tijdens de 17e en 18e eeuw de kerk bezocht werd door vele duizenden gelovigen en bedevaarders. De pastoor werd tijdens erediensten en biechthoren bijgestaan door de paters karmelieten die op den Dries (Diepestraat) een klooster bezaten. Dat werd gebouwd door Bertulfus de Paix en zijn zuster die vurige vereerders waren van Sint-Anna. De schilderijen die men in de kerk aantreft, hebben weinig kunstwaarde.

Het hedendaagse kerkinterieur

Bovenaan de muren bevinden zich niet minder dan 36 lijkblazoenen, een uitzonderlijk hoog aantal. Een lijkblazoen is een ruitvormig schilderij met wapenschild dat alleen werd opgehangen wanneer een adellijk persoon in de kerk werd begraven. Negentien lijkblazoenen zijn afkomstig van de markiezen van Rode, die in een crypte onder het koor begraven liggen. De markiezen, Rodriguez D’Evora Y Vega bestuurden in de 17e eeuw het ‘Land van Rode’, een gebied van zeventien gemeenten waaronder Bottelare. De andere lijkblazoenen zijn van de familie graaf de Volder en van de familie Stas de Richelle. Op enkele pijlers treft men vijftien votiefschilderijen aan. Deze vervullen de rol van ex voto. Zoals in het mirakelboek van Sint-Anna beschreven staat, werd zo een schilderij geschonken uit dankbaarheid voor een bekomen gunst. Verschillende van deze werken hebben in tegenstelling tot de andere schilderijen in de kerk wel kunstwaarde. 

Het hoogzaal dat gesteund wordt door korintische kolommen is een staaltje van hoog vakmanschap. Het orgel dat oorspronkelijk een Van Peteghemorgel was, werd in 1910 omgebouwd door Delmotte van Doornik. Recent werd het orgel dat een dertigtal jaar niet meer werd gebruikt opnieuw bespeelbaar gemaakt, uitgekuist en werden de 1495 pijpen gerestaureerd door orgelbouwer Bertrand Couvreur. Er werden bij de restauratiewerken documenten gevonden die aantoonden dat Josephus Bernardus De Saegher, een lid van de invloedrijke familie De Saegher in samenwerking met de Sint-Annagilde in 1779 de kosten heeft betaald voor het doksaal en het orgel. 

De ruime sacristie met een zeer mooi plafond en vloer is voorzien van prachtige eikenhouten kasten, daterend uit 1675. Ook mag men niet vergeten dat de kerk beschikt over heel wat kunstschatten. Begoede personen hebben in de loop der eeuwen heel wat nagelaten aan de kerk: waardevolle kerkgewaden, kelken en monstranties, missaals en andere voorwerpen die in de eredienst worden gebruikt. 

Gerard Lemmens.